Rozmowy o współpracy w ramach Inicjatywy Trójmorza

O tym jak rozwijać dalszą współpracę międzyregionalną w ramach Inicjatywy Trójmorza rozmawiali dziś na spotkaniu on-line marszałkowie województw oraz przedstawiciele instytucji rządowych i finansowych z kraju i zza granicy. Województwo podkarpackie reprezentował marszałek Władysław Ortyl.

Spotkanie Współpracy Regionów Inicjatywy Trójmorza było poświęcone między innymi sieci gospodarczej Regionów Trójmorza, która może stać się skutecznym instrumentem współpracy regionów, a także możliwości rozwoju sieci międzyregionalnych w ramach Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej. Uczestnicy mówili też o swoich oczekiwaniach, dzieląc się spostrzeżeniami i doświadczeniami.

Udział w spotkaniu wzięli przedstawiciele samorządów i instytucji z Polski, Estonii, Węgier, Chorwacji, Czech, Litwy i Rumunii. Głos na spotkaniu zabrali między innymi: Jarosław Stawiarski – Marszałek Województwa Lubelskiego, Artur Kosicki – Marszałek Województwa Podlaskiego, Gabriela Masłowska – przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu do spraw Trójmorza, dr hab. Marcin Szewczak – prezes Instytutu Rozwoju Samorządu Terytorialnego, Anna Pawłowska i Tomasz Jamróz – przedstawiciele Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Paweł Nierada – wiceprezes Banku Gospodarstwa Krajowego, oraz Julianna Orban-Matte – Dyrektor EUWT Via Carpatia.

Uczestników powitał Jarosław Stawiarski, Marszałek Województwa Lubelskiego, członek prezydium Europejskiego Komitetu Regionów, który skierował do nich słowo wstępne:

– Zaczynamy działać na poziomie regionalnym. Chcemy współpracować i pokazywać regiony jako gotowe do współpracy. Bierzmy sprawy w swoje ręce. Współpracę polityczną zostawmy rządom, a my skupmy się na tworzeniu kontaktów gospodarczych i międzyludzkich – apelował marszałek lubelski.

Marszałek Władysław Ortyl podczas spotkania nawiązał do I Forum Regionów Trójmorza, które miało miejsce w podrzeszowskiej Jasionce w 2018 roku. Wówczas odbyły się panele dyskusyjne poświęcone wyzwaniom i szansom związanym ze współpracą międzyregionalną, również w kontekście Via Carpatia. Na Forum powołano także Obserwatorium Trójmorza:

– Samorząd Województwa Podkarpackiego wraz z Uniwersytetem Rzeszowskim i Urzędem Statystycznym powołali tak zwane Obserwatorium Trójmorza, którego zadaniem jest opracowywane i analizowanie danych statystycznych wykorzystywanych dla potrzeb Inicjatywy Trójmorza. Obserwatorium publikuje i udostępnia materiały eksperckie oraz organizuje debaty tematyczne związane z problematyką integracji w ramach tej inicjatywy międzynarodowej.

Marszałek zwrócił również uwagę na rolę Via Carpatia w procesie integracji regionów w obszarze Trójmorza:

– Oś komunikacyjna między północą i południem Polski i Europy w postaci drogi Via Carpatia jest coraz bliższa realizacji. Jest to dla nas bardzo duża szansa, a jednocześnie zobowiązanie do podejmowania działań, które będą służyć wykorzystaniu tej drogi – kontynuował marszałek, który zwrócił również uwagę na istotę Makroregionalnej Strategii dla regionu Karpat.

– Makroregionalna Strategia Karpacka lokuje się w znacznej części obszaru Trójmorza. Jest ona powszechna i dojrzała, bo formy współpracy międzyregionalnej tego dowodzą. Chcemy, aby obszar ten dynamicznie się rozwijał, jednocześnie mamy świadomość, że musimy go przygotować na duży ruch osobowy i towarowy, który nastanie po uruchomieniu Via Carpatia. Mieszkańcy Karpat i mieszkańcy Trójmorza zasługują na nasze wsparcie w obszarze wszystkich dostępnych obecnie instrumentów – mówił marszałek.

Gabriela Masłowska, przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu do spraw Trójmorza mówiła o potencjale krajów tworzących Trójmorze:

– Trójmorze jest jedną z najszybciej rozwijających się inicjatyw międzynarodowych na przestrzeni ostatnich pięciu lat i ma szanse stać się wyróżnikiem na arenie międzynarodowej. Dla porównania – Grupa Wyszehradzka ma trzydzieści lat i niekoniecznie jest rozpoznawalna. Trójmorze to – jeden cel, dwanaście państw, trzy sektory i trzy morza. To jeden z najszybciej rozwijających się regionów na świecie. Fundamentem projektu jest położenie geograficzne i tożsamość polityczna. Naszym mottem powinno być: „wszystkie drogi prowadzą do Europy” – powiedziała przewodnicząca Gabriela Masłowska.

O administracji sieciowej 4.0 i możliwości jej zastosowania w kontaktach międzyregionalnych w ramach Trójmorza mówił dr hab. Marcin Szewczak – prezes Instytutu Rozwoju Samorządu Terytorialnego:

– Dzięki administracji sieciowej będziemy mieli silniejszą pozycję, łatwiej będzie realizować wspólne inicjatywy i rozmawiać z decydentami politycznymi. Dziś, znajdujemy się w tym miejscu, w którym Europa Zachodnia była po II wojnie światowej. Dla nas jest to szansa, aby w najbliższej dekadzie wybić się gospodarczo – mówił prezes Marcin Szewczak.

Tomasz Jamróz z Departamentu Współpracy Ekonomicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych mówił natomiast o roli, jaką samorządy mogą odegrać w kwestii współpracy państw Inicjatywy Trójmorza:

– W samorządach terytorialnych widzę ważnego gracza i uczestnika w ramach Inicjatywy Trójmorza. Ich rola jest nie do przecenienia. Inicjatywa Trójmorza kojarzy się ze szczytami na wysokich szczeblach, czy wielkimi projektami infrastrukturalnymi i tak też faktycznie jest. Samorządy terytorialne mogą z kolei odegrać kluczową rolę w takich aspektach, jak: zmotywowanie do współpracy administracji centralnej, popularyzacja samej Inicjatywy Trójmorza, czy wspieranie współpracy małych i średnich przedsiębiorstw – zaproponował.

Paweł Nierada, wiceprezes Banku Gospodarstwa Krajowego mówił o ekonomicznym wymiarze współpracy w ramach Funduszu Trójmorza:

– Jeśli chodzi o zapotrzebowanie na inwestycje infrastrukturalne w obszarze Trójmorza, to kwoty na ich realizację sięgają 600 mld euro. Sieć komunikacyjna w Europie jest dobrze rozwinięta i dalej się rozwija na osi Wschód-Zachód, natomiast jeśli chodzi o oś Północ-Południe, oczekiwania są wciąż duże. To właśnie na tym polega inicjatywa, o której dzisiaj rozmawiamy. Braki infrastrukturalne w obszarze Trójmorza do 2030 roku możemy ująć w trzech sektorach: energetycznym, transportowym i technologii cyfrowych – mówił wiceprezes.

Podczas spotkania głos zabrali również: Artur Kosicki, Marszałek Województwa Podlaskiego, Julianna Orban – Matte – Dyrektor EUWT Via Carpatia oraz Alina-Maria Balaj z Okręgu Bihor.

Celem Inicjatywy Trójmorza jest pogłębianie już istniejącej oraz nawiązanie nowej współpracy pomiędzy dwunastoma państwami członkowskimi Unii Europejskiej z regionu Europy Środkowo–Wschodniej. Chodzi o kraje położone między Adriatykiem, Bałtykiem i Morzem Czarnym. Współpraca Regionów Inicjatywy Trójmorza jest uzupełnieniem dotychczasowych działań o aspekt regionalny, który ma służyć umacnianiu idei Trójmorza na poziomie europejskich regionów. Tym samym ma tworzyć dla nich kolejny fundament do budowania partnerskich relacji oraz podejmowania wspólnych przedsięwzięć.